Voor de productie van biobased verlichting worden technieken gebruikt die sterk lijken op die in duurzame meubelbouw – maar dan toegepast op kleinere, vaak fijnere schaal. De nadruk ligt op biobased materialen, energiezuinige LED-technologie en ambachtelijke of digitale maakprocessen. Productiewijzes en materiaalgebruik:
PLA (van maïszetmeel of suikerriet) is vormbaar, lichtdoorlatend en 100% biobased.
Mogelijk in maatwerk, kleine oplages, organische vormen.
Ideaal voor lampenkappen: diffuus licht, warme uitstraling.
Volledig composteerbaar na gebruik.
Handmatig of semi-mechanisch toegepast op lampenkappen.
Ambachtelijke look, vaak gecombineerd met lokaal vakmanschap.
Precisiewerk met CNC-techniek, lasersnijden of ambachtelijk houtdraaien.
Biologische textieltypes gemaakt met in Europa verbouwde grondstoffen zijn linnen, jute, wol, eucalypthus en bamboe. Er zijn inmiddels bedrijven en initiatieven die het verwerken van deze producten weer oppakken en bijdragen bij aan het herintroduceren van natuurlijke kleurstoffen in de textielindustrie, wat resulteert in milieuvriendelijke en duurzame producten.
Gordijnen en andere textiele decoratie moeten voldoen aan brandeisen en over een LCA/EPD certificering beschikking als ze expliciet als vast onderdeel van een gebouw zijn opgenomen in het ontwerp en benodigd zijn voor de MPG-berekening. (Vermijd synthetische materialen vanwege de fossiele oliebasis.)
Voorbeelden zijn:
Een groendak
voor zowel waterbuffering en plantengroei voor bevorderen van de biodiversiteit. Planten staat op en in biologisch afbreekbaarmateriaal als schapenwol en kurk. Dikwijls gecombineerd met zonnepanelen of zonnetegel als duurzame energieopwekker.
Zonwering
Hoogwaardige isolatie, (houten) jaloezieën e/o luiken aan de buitenzijde. En bij voorkeur gevelbeplanting e/o bomen aan de zonzijde. De architectuur, op het zuiden gelegen glas partijen voorkomen e/o overstekken toepassen voor schaduw en zonwering, speelt hierin een hele belangrijke rol.
Regeneratief wil zeggen: het draagt niet alleen bij aan minder schade aan het milieu (zoals ‘duurzaam’ vaak betekent), maar herstelt of verbetert actief ecosystemen. Denk aan materialen die CO₂ opslaan, de bodem verbeteren of biodiversiteit stimuleren tijdens de teelt of productie.
Gevels, wanden en overige oppervlaktes en producten van hennep (isolatie), (ademende) leemstuc of kalkpleister, (hergebruikt) hout of biogebaseerd composiet, bamboo, linoleum, kurk e.a.
Een voorbeeld: een wandpaneel gemaakt van lokaal geteelde hennepvezels of niet eetbare restant vezels uit voedselbossen, (bijvoorbeeld paprikastengels) gebonden met een natuurlijk bindmiddel en natuurlijk geverfd of gecoat, geproduceerd in een fabriek die draait op zonne-energie en die restmaterialen teruggeeft aan de landbouw als compost. Dat paneel is regeneratief én biobased.
Wilma Dijkgraaf-Hofmeijer is initiatiefnemer van ®SuperBio’s.
©SuperBio’s is het antwoord op de behoefte aan kwaliteit, zichtbaarheid en verbinding tussen vraagzijde en aanbod: een platform waar makers zich op een toegankelijke én esthetisch doordachte manier kunnen presenteren.
'We hebben de beste design decade ever voor ons.' En willen op deze wijze bijdragen aan vaart in de transitie met uitsluitend biobased en nature-based interieurdesign. We ondersteunen hiermee zowel de makers, hun belangen als die van (interieur)architecten en voorschrijvers.
De organisatie achter de website werkt objectief en neutraal. We doen geen resell activiteiten.
SPRBio'S Collectief
Een selectie van Productmakers van het Superbio's platform neemt deel aan een (beurs)collectief. Makers worden uitgenodigd en kunnen hun interesse om collectief deel te nemen ook spontaan kenbaar maken.
ProductMakers 100% of (nog) niet
We onderscheiden productmakers op deze website die zich gedeeltelijk of geheel (100%) focussen op biobased en/of nature-based producties. De producten worden klein- en grootschalig geproduceerd. Van industrie, tot (sociale) werkplaats. Van innovatief 3d print tot ambachtelijk. Vaak in Nederland, nooit buiten Europa, om (vervuilende) transporten en andere nadelige gevolgen uit te sluiten. Productmakers zijn zelf volledig verantwoordelijk voor de upload van hun gegevens. Vanuit de organisatie WDH-NL kijken we altijd mee en hebben we persoonlijk contact met de Makers en kennen hun producten.
Schroom niet om je met vragen te wenden tot 1 van de Makers e-mail met overige, algemene vragen of opmerkingen SUPERBio'S.
Surf naar de gegevens op de Makerspagina voor vragen over specifieke producten of materialen. Op de Makerspagina kun je filteren op type materiaal en productcategorie.
Voor algemene vragen kun je e-mailen naar SUPERBio's.
Een opsomming: hennep (vezelpanelen, planken, balken.) Warm, vezelig uiterlijk of juist glad te stucen. Top voor isolatie, akoestiek en dampopen ('ademende') wanden.
Vlaspanelen / vlasleem. Superlichte platen van vlasvezels (restproduct uit linnenindustrie). Fijne structuur.
Leemstuc, ademend en vochtregulerend. 100% natuurlijk: leem + stro, kalk + hennep, eventueel pigment. Korrelige structuur.
Myceliumpanelen, gemaakt van schimmeldraden en organisch afval (zoals hennep). Oneffen, bobbeltjes structuur. Licht.
Hout en fineer van Europees hout, denk aan FSC-hout eik, populier, berk, kastanje in panelen of latten. Mogelijk op akoestisch mais- of wolvilt voor akoestiek verbetering.
Biobased plaatmateriaal voor wanden, vaak uit vlas/houtvezel(meel) + biohars. Glad, strak, en te verwerken als MDF – maar dan circulair.
(Zeer) lichtgewicht, bijvoorbeeld van suikerriet of algen, geschikt voor lichte en transparante objecten zoals verlichting. Mais verwerkt tot akoestiek verbeterend lichtgewicht plaatmateriaal enigzins vezelig als wolvilt.
Kurkpanelen, bruikbaar als oppervlakte bekleding of 3D-panelen voor akoestiek en sfeer.
Compostboard van restant plantenmateriaal of voedsel. Vezelig. Voor binnenwanden.
Linoleum gemaakt van lijnoliezaad geperst uit vlas (attentie: biologische verbouwing) met hars tot een egale en gladde structuur verwerkt.
Fruitleer, voedsel reststromen, zoals sinaasappelschillen, koffieprut, rijstvlies. Toe te passen voor accessoires (vanwege de nog beperkte breedte en sterkte.)
Planten en mos, dragen toegepast als bijvoorbeeld een groene wand, bij aan een gezond binnenklimaat en akoestieke verbetering.
100% Biobased materialen zijn volledig biobased afbreekbaar, tot volledig herbruikbare grondstof.
Voor zitmeubelen kan er gekozen worden uit
biobased materialen en nature-based materialen zoals gecertificeerd inlands of Europees hout, bamboe, hennep, mycelium (paddestoel-/schimmeldraden), kurk, PLA (bioplastic), vlas of gerecycled textiel.
Thermisch modificeren - energieslim verhitten- van hout voor betere duurzaamheid zonder chemische middelen.
3D-printen met bioplastics (zoals PLA of PHA) – vaak gebruikt bij designmeubelen of onderdelen.
Lasercutten van dunne platen bamboe, kurk of gerecyclede vezelplaten.
Ambachtelijk houtwerk – nog steeds veel gebruikt bij natuurlijke, lokaal geproduceerde meubelen.
Biologische lijmen of bio-epoxy – geen giftige dampen, composteerbaar of biologisch afbreekbaar.
Onderdelen zijn uitwisselbaar of aanpasbaar voor langere levensduur.
Voordelen:
Milieuvriendelijk en biologisch afbreekbaar.
Ademend, dus ideaal voor hout en leem.
Matte, poederachtige uitstraling – geeft een warme, natuurlijke look.
Goed hechtend op poreuze ondergronden zoals hout, gips, leem of kalkpleister.
Biobased coatings – zoals die op basis van citrus, soja of koolzaad (in plaats van synthetische lakken).
CERTIFICERING
Naast de EPD en LCA,
NF Environnement (Frankrijk) – Milieukeurmerk voor meubels.
Biologische materialen voor vloerafwerkingen, mits biologisch geproduceerd kurk, vlas (waaruit lijnzaadolie geperst wordt voor linoleum), eucalypthus, bamboe, hennep, jute, katoen, wol en haar (attentie: aandacht voor dierenwelzijn in geval van keuze voor wol e/o geiten-/kasjmier haar). Naast duurzaamheid spelen slijtvastheid, ondervloer, brandveiligheid en emissie van schadelijke stoffen een grote rol.
Er zijn harde vloerafwerkingen te maken met hennep en bamboe, maar ook zachte afwerkingen, waarbij van de vezels een weefsel gemaakt wordt.
Naast de LCA en EPD:
. Blue Angel (Duitsland) 'the German Eco-label'. Voor lage uitstoot en milieuvriendelijkheid van vloerbedekking.
. Cradle to Cradle (C2C) is met name gericht op herbruikbaarheid/circulariteit en materiaalgezondheid.
De benodigde en mogelijke certificeringen zijn afhankelijk van het type behang.
In het geval van papier behang is het FSC of PEFC afkomstig uit verantwoord beheerde bossen.
DE MILIEUDATABASE
In de milieudatabase worden alleen interieurproducten opgenomen voor zover ze bouwkundig relevant zijn en een vaste verbinding met het gebouw hebben. Denk aan:
Losstaande meubels, gordijnen, bureaustoelen, enz. zijn uitgesloten, tenzij ze expliciet als vast onderdeel van het gebouw zijn opgenomen in het ontwerp en in de MPG-berekening.
De interieurproducten die relevant zijn voor bouwwerken of gebouwen vind je in de Nationale Milieudatabase (NMD) wordt beheerd door de stichting Stichting Nationale Milieudatabase (NMD).
Deze stichting werkt in opdracht van de overhei, in samenwerking met marktpartijen uit de bouwsector, producenten en LCA-deskundigen. De Nationale Milieudatabase (NMD) accepteert in veel gevallen ook Europese EPD’s, mits ze voldoen aan de EN 15804-norm en zijn opgesteld volgens de eisen van de NMD. Hiervoor moeten ze wel via een erkennings- of opnameprocedure worden gevalideerd.
EUROPESE INITITIEF - Het EPD (Environmental Product Data)
Er zijn Europese initiatieven en databases die vergelijkbaar zijn met de Nederlandse Milieudatabase, maar er is geen volledig centrale Europese database die precies hetzelfde doet. Wel zijn er een aantal belangrijke Europese systemen en organisaties die milieuprestaties van bouw- en interieurproducten vastleggen en harmoniseren.
1. EPD-systemen (Environmental Product Declarations)
EPD’s zijn de Europese standaard voor het rapporteren van milieuprestaties van producten (zoals een LCA; een gestandaardiseerde milieuprestatieverklaring). Ze worden opgesteld volgens de norm EN 15804 voor bouwproducten.
Ze worden veel gebruikt in heel Europa en erkend in o.a. BREEAM, LEED, en nationale MPG-berekeningen.
De EPD is een beleidsinstrument van de Europese Commissie om duurzaamheid in gebouwen te meten en te rapporteren.
Voorbeeldsystemen:
The International EPD System (Zweden) – environdec.com
IBU EPD (Duitsland) – ibu-epd.com
INIES (Frankrijk) – inies.fr
Hergebruik van een biobased materiaal (bijv. hergebruikte houten balken) valt onder circulair én biobased (mits de 1e maal schoon geproduceerd en gewonnen).
Nature-based wil zeggen; van nature voorkomend op onze aarde.
Een biobased product is gemaakt van grondstoffen van biologische oorsprong maar kan industrieel bewerkt zijn. Bijvoorbeeld een biobased kunststof gemaakt van maïszetmeel, textiel van hennepvezels, biolijm uit plantaardige olie. Denk aan: hout, hennep, vlas, bamboe, kurk, mycelium, biohars, plantaardige oliën, suikers, zetmeel e.d. Biobased betekent niet automatisch dat het volledig duurzaam, lokaal of biologisch afbreekbaar is.
(De oorsprong is biologisch dus géén fossiele of synthetische materialen, zoals plastic of MDF op oliebasis.)